insanlar, alışkanlıklarını zor elde eder ve zor kaybeder.
kapitalizm 16.yy'da ortaya çıkmasından bu yana ulaşmadığı neredeyse hiçbir ülke kalmadı. o günlerden bu yana da kapitalizm ile yaşamaya insanlar iyiden iyiye alıştı.
pandemi sonrası ülkelerde yasaklar başladığından bu yana insanlar, eski hayatımıza ne zaman döneceğiz diye içlerindeki heyecanı diri tutuyorlar. fakat, pandemi sürecinin sona ermesiyle birlikte insanlar eski hayatına dönmek isteseler de, geri dönüş biraz zor olacak gibi görünüyor. çünkü, bu süreç bir çok insanın hayatını derinden etkiledi. virüs sonrasında oluşacak bu durum ise virüsün yayıldığı gibi, tüm insanlara dalga dalga sirayet edicek.
-işsizlik oranları artacak.
-intihar vakaları artacak (psikolojik ve ekonomik etkilerinden dolayı).
-bazı ülkelerde iktidarlar değişecek, bazılarında ise iktidarlar daha baskıcı hale gelecek.
-insanlar virüsün yarattığı tedirginlik ile daha mesafeli ilişkiler kurmaya çalışacak.
-evden çalışma yaygınlaşacak. bu durum daha az işgücüne ihtiyaç getirecek ve işsizlik oranlarının artışına katkıda bulunacak.
-boşanma oranları artacak, evlilik oranları düşecek.
-işsizliğin artışı, sosyalliğin düşüşü işletmelere de etkisini gösterecek bir çok firma batacak.
-bazı bölgelerde savaşlar sona erecek.
-dine bağlı olmaya meyilli olanlar daha fazla dinlerine bağlanacak, dine uzak olanlar ise daha da uzaklaşacak. aradaki belirginlik daha da keskin hale gelecek.
-insanların aklında top, tüfek dönemlerinin sona erdiği ve yatırımların daha çok bilime kaydırılması gerektiği düşünceleri artmaya başlayacak.
-bitkisel beslenme oranlarında artış görülmeye başlanılacak. hastalıkların bir çoğunun hayvanlardan kaynaklandığını insanlar daha net görmeye başlayacak.
-sınırlar daha belirgin hale gelip, bir yerden bir yere gitme koşulları daha da ağırlaşacak. (vize uygulamaları daha da zorlaştırılacak.)
-yerli üretime önem verilecek. kendi kendine yetebilen bir ülke olma meselesi daha ciddi bir hal alacak.
bu durumların yaşanmasını olağan görüyorum. insanlar, bu yaşanmasını olağan gördüğüm şeylerin içerisinden çıkıp, tekrardan eski hayatlarına dönmek için ciddi bir çaba sarf edicekler ama ekonomik göstergeler ve tedirginlik bu süreyi ciddi anlamda uzatacak. tam öngörmek mümkün olmamakla birlikte, en az 5 yıl alır diye düşünüyorum. ama tabiki de sadece kısmı düzelmeler gerçekleşecek.
yeni nesil koronavirüs bizlere kapitalist ve liberal ülkelerin bu süreçleri başarısız yürüttüğünü kanıtladı. ya da bu ülkelerin mecburen sosyal devlet statüsüne dönmesi gerektiğini gösterdi. liberal düşüncenin "bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler" hükmünün insanlığın faydasına olmadığı ortaya çıktı. serbest piyasadaki gözlerini para bürümüş küçük-büyük işletmelerin ne denli fahiş artışları gerçekletirdiğini üzüle üzüle gözlerimiz gördü. maskeler, kolonyalar, makarnalar, bebek bezleri ve daha nicelerinin fiyatlarını takip edemedik. beyinler krizden nasıl fırsat çıkarabilirime odaklandı. devletler duruma mecburen müdahale etmek zorunda kaldı. kapitalizm, liberalizm bir süreliğine çöktü, sosyal devlet ise yükselişe geçti.
kapitalizm 16.yy'da ortaya çıkmasından bu yana ulaşmadığı neredeyse hiçbir ülke kalmadı. o günlerden bu yana da kapitalizm ile yaşamaya insanlar iyiden iyiye alıştı.
pandemi sonrası ülkelerde yasaklar başladığından bu yana insanlar, eski hayatımıza ne zaman döneceğiz diye içlerindeki heyecanı diri tutuyorlar. fakat, pandemi sürecinin sona ermesiyle birlikte insanlar eski hayatına dönmek isteseler de, geri dönüş biraz zor olacak gibi görünüyor. çünkü, bu süreç bir çok insanın hayatını derinden etkiledi. virüs sonrasında oluşacak bu durum ise virüsün yayıldığı gibi, tüm insanlara dalga dalga sirayet edicek.
-işsizlik oranları artacak.
-intihar vakaları artacak (psikolojik ve ekonomik etkilerinden dolayı).
-bazı ülkelerde iktidarlar değişecek, bazılarında ise iktidarlar daha baskıcı hale gelecek.
-insanlar virüsün yarattığı tedirginlik ile daha mesafeli ilişkiler kurmaya çalışacak.
-evden çalışma yaygınlaşacak. bu durum daha az işgücüne ihtiyaç getirecek ve işsizlik oranlarının artışına katkıda bulunacak.
-boşanma oranları artacak, evlilik oranları düşecek.
-işsizliğin artışı, sosyalliğin düşüşü işletmelere de etkisini gösterecek bir çok firma batacak.
-bazı bölgelerde savaşlar sona erecek.
-dine bağlı olmaya meyilli olanlar daha fazla dinlerine bağlanacak, dine uzak olanlar ise daha da uzaklaşacak. aradaki belirginlik daha da keskin hale gelecek.
-insanların aklında top, tüfek dönemlerinin sona erdiği ve yatırımların daha çok bilime kaydırılması gerektiği düşünceleri artmaya başlayacak.
-bitkisel beslenme oranlarında artış görülmeye başlanılacak. hastalıkların bir çoğunun hayvanlardan kaynaklandığını insanlar daha net görmeye başlayacak.
-sınırlar daha belirgin hale gelip, bir yerden bir yere gitme koşulları daha da ağırlaşacak. (vize uygulamaları daha da zorlaştırılacak.)
-yerli üretime önem verilecek. kendi kendine yetebilen bir ülke olma meselesi daha ciddi bir hal alacak.
bu durumların yaşanmasını olağan görüyorum. insanlar, bu yaşanmasını olağan gördüğüm şeylerin içerisinden çıkıp, tekrardan eski hayatlarına dönmek için ciddi bir çaba sarf edicekler ama ekonomik göstergeler ve tedirginlik bu süreyi ciddi anlamda uzatacak. tam öngörmek mümkün olmamakla birlikte, en az 5 yıl alır diye düşünüyorum. ama tabiki de sadece kısmı düzelmeler gerçekleşecek.
yeni nesil koronavirüs bizlere kapitalist ve liberal ülkelerin bu süreçleri başarısız yürüttüğünü kanıtladı. ya da bu ülkelerin mecburen sosyal devlet statüsüne dönmesi gerektiğini gösterdi. liberal düşüncenin "bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler" hükmünün insanlığın faydasına olmadığı ortaya çıktı. serbest piyasadaki gözlerini para bürümüş küçük-büyük işletmelerin ne denli fahiş artışları gerçekletirdiğini üzüle üzüle gözlerimiz gördü. maskeler, kolonyalar, makarnalar, bebek bezleri ve daha nicelerinin fiyatlarını takip edemedik. beyinler krizden nasıl fırsat çıkarabilirime odaklandı. devletler duruma mecburen müdahale etmek zorunda kaldı. kapitalizm, liberalizm bir süreliğine çöktü, sosyal devlet ise yükselişe geçti.
 |
| Photo by Corina Rainer on Unsplash |