neymiş bu çapa etkisi?
bana göre bizi kekleme sanatı.😃
daha düzgün bir tabirle ise insanların karar verme sürecine müdahalede bulunmadır.
çapa etkisi, çoğunlukla pazarlamada kullanılıyor. daha yüksek bir fiyat söyleyerek sizi o fiyata çapalıyorlar ve o fiyat üzerinden ne kadar indirim uygulanırsa sanki size cazip bir fırsatmış gibi algı yaratıyorlar. bunu hep ama hep yapıyorlar. ne zaman alışverişe gitseniz üzeri çizilmiş ve indirime gitmiş bir ürün görürsünüz, görmemek neredeyse mümkün değildir.
ama tek kullanılan yer de pazarlama değil, hayatınız her noktasında çapa etkisini kullanabilirsiniz.
örneğin, kötü bir zamanı atlatabilmek için en güzel anılarınıza çapa atabilirsiniz ya da bir iş görüşmesine gittiğinizde kendi fiyatınızı belirleyebilmenizde etken rol oynayabilmek için belirli bir ücrete çapa atabilirsiniz. bunun gibi birçok çapa etkisine farkında olmadan maruz da kalabiliriz, kurnazlık yaparak kendimiz de çapa atabiliriz.
size birkaç deneysel çapa etkisini de şuraya örnek olarak bırakayım.
southern methodist üniversitesi tarafından 165 katılımcı ile plants vs. zombies adlı oyun üzerinde bir deney yürütülüyor. katılımcılar 3 gruba ayrılıyor. birinci gruba bu oyunun yüz üzerinden 90 puan almış bir oyun olduğu söyleniyor. i̇kinci gruba ise oyunun puanının 61 olduğu söyleniliyor. üçüncü gruba ise oyun puanı hakkında bilgi verilmeyip her deneyde olduğu gibi kontrol grubu olarak değerlendiriliyor. daha sonra bu üç gruptan da oyunu oynamaları ve değerlendirmeleri isteniyor. oyun puanını 90 olduğunu zanneden grup ortalama 85 puan veriyor. 61 olduğunu zanneden grup ise 71 puan veriyor. kontrol grubumuz ise oyuna 79 puan veriyor.
kontrol grubunun verdiği puanı gerçek puan olarak varsayarsak. yüksek puana(90) çapalanan grubun yüksek puan verdiği, düşük puana(61) çapalanan grubun ise düşük puan verdiği görülüyor.
daha basit bir başka deneyde ise katılımcılardan verilen çarpma işlemini hızlıca cevaplamaları isteniyor.
birinci gruba çarpım sırası büyükten küçüğe olarak gösterilmiş, ortalama 2250 cevabı alınmış. aynı işlem rakamları küçükten büyüğe gösterilerek sorulduğunda ise ortalama 512 cevabı alınmış. birinci grup ilk gördüğü 8 rakamını baz alarak değerlendirme yapmış, yani yüksek çapaya maruz kalmış bunun için diğer gruba göre daha yüksek cevaplar vermiştir.
bu da benden size arkadaşlarınız üzerinden deneyeceğiniz bir çapa etkisi deneyi örneği olsun.
gerçekte 2000 pula sahip bir pul koleksiyonunuz olsun. ama arkadaşlarınıza şöyle bir soruyu iletin benim 100'den fazla pula sahip olduğum bir pul koleksiyonum var. sizce ben kaç pula sahibim?
burada siz arkadaşlarınızın zihninde 100 sayısına çapa atmış oluyorsunuz. bundan dolayı arkadaşlarınızın 100 sayısından çok fazla uzaklaşamayacağını göreceksiniz.
bunun gibi bir çok çapa etkisine hayatın içinde maruz kalıyoruz. özellikle de pazarlama alanında fiyatların üzerlerinde oynama yaparak bizleri çapa etkisine maruz bırakıyorlar.
bu yüzden indirimlere ilk gördüğünüz anda kanmayın! yararlandığınız indirim, bir çok yerden aldığınız fiyatın, ortalaması üzerinden yararlandığınız indirimdir. ürünün gerçek ederini de maalesef kolay hesaplayamayız. bunun için üretici firmanın maliyet giderlerini bilmeniz gerek ve bunun üzerine hak edilen kar paylarını ekleyerek ürünün gerçek fiyatını bilirsiniz. gerçek fiyatın üzerine çok düşmeyin çünkü bilmeniz neredeyse mümkün değil. siz piyasa fiyatı üzerinden değerlendirme yapın.
indirimlere ise ilk gördüğünüz anda kanmayın! iyi bir piyasa araştırması yapın ve ardından yararlandığınız gerçek indirimi gözlemleyin.
bana göre bizi kekleme sanatı.😃
daha düzgün bir tabirle ise insanların karar verme sürecine müdahalede bulunmadır.
çapa etkisi, çoğunlukla pazarlamada kullanılıyor. daha yüksek bir fiyat söyleyerek sizi o fiyata çapalıyorlar ve o fiyat üzerinden ne kadar indirim uygulanırsa sanki size cazip bir fırsatmış gibi algı yaratıyorlar. bunu hep ama hep yapıyorlar. ne zaman alışverişe gitseniz üzeri çizilmiş ve indirime gitmiş bir ürün görürsünüz, görmemek neredeyse mümkün değildir.
ama tek kullanılan yer de pazarlama değil, hayatınız her noktasında çapa etkisini kullanabilirsiniz.
örneğin, kötü bir zamanı atlatabilmek için en güzel anılarınıza çapa atabilirsiniz ya da bir iş görüşmesine gittiğinizde kendi fiyatınızı belirleyebilmenizde etken rol oynayabilmek için belirli bir ücrete çapa atabilirsiniz. bunun gibi birçok çapa etkisine farkında olmadan maruz da kalabiliriz, kurnazlık yaparak kendimiz de çapa atabiliriz.
size birkaç deneysel çapa etkisini de şuraya örnek olarak bırakayım.
southern methodist üniversitesi tarafından 165 katılımcı ile plants vs. zombies adlı oyun üzerinde bir deney yürütülüyor. katılımcılar 3 gruba ayrılıyor. birinci gruba bu oyunun yüz üzerinden 90 puan almış bir oyun olduğu söyleniyor. i̇kinci gruba ise oyunun puanının 61 olduğu söyleniliyor. üçüncü gruba ise oyun puanı hakkında bilgi verilmeyip her deneyde olduğu gibi kontrol grubu olarak değerlendiriliyor. daha sonra bu üç gruptan da oyunu oynamaları ve değerlendirmeleri isteniyor. oyun puanını 90 olduğunu zanneden grup ortalama 85 puan veriyor. 61 olduğunu zanneden grup ise 71 puan veriyor. kontrol grubumuz ise oyuna 79 puan veriyor.
kontrol grubunun verdiği puanı gerçek puan olarak varsayarsak. yüksek puana(90) çapalanan grubun yüksek puan verdiği, düşük puana(61) çapalanan grubun ise düşük puan verdiği görülüyor.
daha basit bir başka deneyde ise katılımcılardan verilen çarpma işlemini hızlıca cevaplamaları isteniyor.
birinci gruba çarpım sırası büyükten küçüğe olarak gösterilmiş, ortalama 2250 cevabı alınmış. aynı işlem rakamları küçükten büyüğe gösterilerek sorulduğunda ise ortalama 512 cevabı alınmış. birinci grup ilk gördüğü 8 rakamını baz alarak değerlendirme yapmış, yani yüksek çapaya maruz kalmış bunun için diğer gruba göre daha yüksek cevaplar vermiştir.
bu da benden size arkadaşlarınız üzerinden deneyeceğiniz bir çapa etkisi deneyi örneği olsun.
gerçekte 2000 pula sahip bir pul koleksiyonunuz olsun. ama arkadaşlarınıza şöyle bir soruyu iletin benim 100'den fazla pula sahip olduğum bir pul koleksiyonum var. sizce ben kaç pula sahibim?
burada siz arkadaşlarınızın zihninde 100 sayısına çapa atmış oluyorsunuz. bundan dolayı arkadaşlarınızın 100 sayısından çok fazla uzaklaşamayacağını göreceksiniz.
bunun gibi bir çok çapa etkisine hayatın içinde maruz kalıyoruz. özellikle de pazarlama alanında fiyatların üzerlerinde oynama yaparak bizleri çapa etkisine maruz bırakıyorlar.
bu yüzden indirimlere ilk gördüğünüz anda kanmayın! yararlandığınız indirim, bir çok yerden aldığınız fiyatın, ortalaması üzerinden yararlandığınız indirimdir. ürünün gerçek ederini de maalesef kolay hesaplayamayız. bunun için üretici firmanın maliyet giderlerini bilmeniz gerek ve bunun üzerine hak edilen kar paylarını ekleyerek ürünün gerçek fiyatını bilirsiniz. gerçek fiyatın üzerine çok düşmeyin çünkü bilmeniz neredeyse mümkün değil. siz piyasa fiyatı üzerinden değerlendirme yapın.
indirimlere ise ilk gördüğünüz anda kanmayın! iyi bir piyasa araştırması yapın ve ardından yararlandığınız gerçek indirimi gözlemleyin.